Birinci Dünya Savaşı'nda Rusların Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu'daki işgalleriyle ilgili Rus arşivlerinde bulunan 16 makara filmden derlenen görüntüler Türkiye'ye getirildi. KTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Görevlisi Usta, Trabzon'un Ruslar tarafından işgal edilmesiyle ilgili araştırma yaparken, uzun yıllar sonra açılan Rus arşivlerine giren araştırmacıların yazdığı bazı yazıları okuduğunu, böylece araştırmalarını Rus arşivlerinde yoğunlaştırdığını anlattı. Arşivlerde 1. Dünya Savaşı'nda Rusların Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu'daki işgalleriyle ilgili ham görüntüler olduğunu öğrendiğini dile getiren Usta, 16 makaradan oluşan toplam 5 saatlik bu görüntüleri önce pahalı olduğu için satın alamadığını belirterek, şunları söyledi: ''Durumu Sayın Özak'a bildirerek maddi destek istedim. Özak da hiç tereddüt etmeden bana sponsor buldu. Prof.Dr. Hikmet Öksüz ile Moskova'ya gittim. Orada izinleri alıp foto film arşivine girdik. Orada 1. Dünya Savaşı sırasında Rusların Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz'deki işgalleriyle ilgili 16 makara film vardı, hepsini izledik. Bu filmlerin anlattığı olayları en belirgin şekilde ortaya koyacak kesitleri saptadık ve bunları kayıt altına alarak ücreti karşılığında aldık.'' <b>FİLMLERİN ÇEKİLİŞ AMACI</b> Usta, filmlerin çekiliş amacının Rusların kendi ordusuna cephedeki başarılarını göstererek, askerlerinin moral motivasyonunu yükseltmek olduğunu belirterek, görüntülerde Rus ordusunun Osmanlı vilayetlerini ele geçirişi ve yaptığı bombardımanın neden olduğu tahribat gibi savaşın azametini gösteren bölümler bulunduğunu ifade etti. <b>MUHACİRLİK VİCDAN SIZLATIYOR</b> Veysel Usta, görüntülerin muhacirlik yıllarına da ışık tuttuğunu belirterek, ''Göç yollarında özellikle Erzurum-Gümüşhane-Bayburt yolunda Müslümanların patika yollardan, hatta yol olmayan o dağlık tepelik yerlerden nasıl yalın ayak geçtikleri görünüyor. Küçük çocukların ayakları çıplak şekilde batıya doğru, kendilerini devlet güvencesi altında hissedebilecekleri, henüz işgale uğramamış bölgelere doğru gittiklerini gördüğümüzde vicdanın sızlamaması mümkün değil. Bazı çocuklar kendilerinden daha küçük olan yürüyemeyecek durumdaki kardeşlerini sırtlarında taşıyor'' dedi. <b>TRABZON’DA ALKIŞLAYAN RUMLAR</b> Filmlerden gayrimüslimler ile Müslümanlar arasında ciddi ekonomik farklar olduğunun anlaşıldığını vurgulayan Usta, ''Muhacir Müslümanların giydikleriyle Trabzon'daki işgalci Rus ordusunu alkışlarla karşılayıp çiçek atan Rumların kıyafetlerine baktığımızda aradaki gelir düzeyi farkını çok net şekilde görüyoruz'' diye konuştu. <b>300-400 BİN KAYIP VERİLDİ</b> Veysel Usta, filmlerde Doğu Karadeniz'deki Hıristiyan unsurlar ve Osmanlı tebaası Rumların, Rus ordusunun yaşadıkları ülkeyi istilasına sevindikleri görüntülerin de yer aldığını ifade ederek, ''Görüntülerden 1916-18 tarihlerinde bölgemizde ne tür vahşetlerin yaşandığını, hatta muhacirlikte 2 yıl süreyle Türklerin evlerini barklarını terk edip batıya nasıl göç ettiklerini, bu süreçte kaybolan nüfusun neler çektiğini görüyoruz, yaşamını yitiren insanların sayısının 300-400 bine vardığını öğrenebiliyoruz'' diye konuştu. KAYNAK : KUZEYEXPRESS