“Mustafa Kemal Çanakkale’de İstanbul’u Tam Dört Defa Kurtardı!”
Çanakkale Savaşları’nı değerlendiren İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Naim Babüroğlu, Mustafa Kemal’in Çanakkale’de yaptığı hamlelerle İstanbul’un ve Osmanlı Devleti’nin hayatını tam dört defa kurtardığını söyledi.
I. Dünya Savaşı’nın en önemli cephelerinden biri olan ve bu yıl 103’üncü yıldönümü idrak edilen Çanakkale Savaşları ile ilgili değerlendirmelerde bulunan İstanbul Aydın Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Naim Babüroğlu, Atatürk’ün, çarpışmaların kara safhasında yaptığı kritik hamlelerle cepheyi, İstanbul’u ve Osmanlı Devleti’ni tam dört kere kurtardığını ifade etti.
İŞTE ATATÜRK’ÜN KURTARICI HAMLELERİ
Bu kurtarıcı hamlelerden ilkinin, çıkarmanın başladığı 25 Nisan 1915 sabahı yapıldığını ifade eden Babüroğlu, “Mustafa Kemal o tarihte 34 yaşında gencecik bir yarbay ve Çanakkale Cephesi’ni savunan 5’inci Ordu’nun ihtiyat kuvveti olan 19’uncu Tümen’in komutanı. 25 Nisan sabahı Arıburnu’na çıkarma olduğu haberi gelir gelmez durumu son derece isabetli bir şekilde değerlendiriyor ve ordu komutanlığından emir alamadığından, kendi inisiyatifini kullanarak, bir bakıma idamlık bir suç işleyerek tüm cephenin ihtiyat kuvveti olan bir tümenin koskoca bir alayını harekete geçirip düşmanın ileri harekatını durduruyor. Bunu yapmamış ya da başarısız olmuş olsa düşman birlikleri 5’inci Ordu’nun cephesini yarmış ve İngiliz askerlerinin dalga dalga çıktığı Seddülbahir bölgesini savunan birlikleri arkadan kuşatmış olacaktı. Dolayısıyla, savaş daha başlamadan bitecekti” dedi.
“CONKBAYIRI, TRUVA VE HEKTOR’UN İNTİKAMIDIR”
Atatürk’ün diğer kurtarıcı hamlelerinin 9, 10 ve 21 Ağustos 1915 tarihlerinde gerçekleşen 1’inci Anafrtalar, Conkbayırı ve 2’nci Anafartalar muharebeleri olduğuna dikkat çeken Babüroğlu, “Düşmanın Anafartalar bölgesine yaptığı harekat kuşatma, Conkbayırı’na yaptığı harekat ise bir yarma harekatıydı. Eğer İngilizler ve ANZAC birlikleri başarılı olsaydı, 5’inci Ordu birlikleri hem kuşatılmış hem de cephesi yarılmış olacak, Gelibolu da, Çanakkale de, dolayısıyla orta vadede İstanbul da düşecekti. Özellikle Conkbayırı muharebeleri tarihsel açıdan da önemlidir. Mustafa Kemal bu zaferle Truva’nın ve Hektor’un da intikamını almıştır.” diye konuştu.
“SANDERS CEPHEYİ GÖRMEDEN SAVUNMA DÜZENİNİ DEĞİŞTİRDİ”
Çanakkale kara muharebelerinin 8,5 ay kadar uzun bir süre devam etmesi ve bu kadar fazla zayiatla sonuçlanmasının en önemli sebebi olarak, 5’inci Ordu Komutanı olarak atanan Liman von Sanders ve Alman subaylarını gösteren Babüroğlu, “O tarihte Osmanlı Genelkurmay Başkanlığı’nın da, İtilaf Devletleri’nin Çanakkale’ye çıkarma yapacağının belli olmasıyla bölgenin savunulması için kurulan 5’inci Ordu Komutanlığı’nın da en kritik mevkilerinde hep Alman subaylar vardır. Bunların başı da cephe komutanı olarak atanan Liman von Sanders’tir. Kendisi cepheye atanır atanmaz, daha savunma düzenini ve bölgesini görmeden, kanaatimce Berlin’de hazırlanmış bir savunma planını Başkomutanlığa göndermiş, Türk komutanların hazırladığı savunma düzenini tersine çevirmiştir. Buna göre kıyı hattında kuvvetli şekilde tertiplenen birlikleri çok daha geriye çekmiş, kıyıda zayıf, yer yer gözcü postası ve manga seviyesinde birlikler bıraktırmıştır. Bu durum İtilaf Devletleri’nin karaya çıkıp tutunmasını sağlamıştır. Oysa Türk komutanların savunma planı uygulansaydı, düşman kuvvetleri daha karaya ayak bile basamadan imha edilecekti” ifadelerini kullandı.
“ALMANLAR BATIDA RAHATLAMAK İÇİN MEHMETÇİK’İN KANINI OLUK OLUK AKITTI”
Çanakkale Cephesi’nin açılmasının Almanlar açısından bir çeşit “rahatlama” getirdiğini ileri süren Babüroğlu, “Zira bu cephe nedeniyle İngiltere ve Fransa, kilitlenmiş durumdaki Batı Cephesi’nden
birlikler çekerek Çanakkale’ye sevk etmişler ve Almanların Batı Cephesi’ndeki durumu nispeten rahatlamıştır. Nitekim Alman Genelkurmay Başkanı General Moltke Enver Paşa’ya yazdığı bir mektupta bu noktaya vurgu yaparak ‘Sizin bu cephedeki asıl göreviniz, mümkün olduğu kadar çok sayıda İngiliz ve Fransız kuvvetini tutmaktır’ diyerek niyetini açıkça belli etmiştir. Almanların Batı’da rahatlaması uğruna Mehmetçik’in kanı oluk oluk akıtılmıştır” diye konuştu. Çanakkale Cephesi’ndeki kayıpların rakamsal durumuna da açıklık getiren Babüroğlu, “Osmanlı Devleti’nin cephedeki toplam kaybı 213 bin 887’dir. Bunların yaklaşık 101 bini şehit, 103 bin kadarı yaralı ve kayıp, 10 bin kadarı da esirdir” dedi.
“ÇANAKKALE MİLLİ MÜCADELENİN VE CUMHURİYETİN ÖNSÖZÜDÜR”
Çanakkale Muharebeleri’nin Osmanlı Devleti aleyhine sonuçlanması durumunda tarihin akışının bambaşka olacağını ifade eden Babüroğlu, “Eğer Osmanlı yenilseydi, Sovyet rejimi kurulmayacak, Rusya belki de sıcak denizlere çoktan inmiş olacaktı. Öte yandan Osmanlı yıkılmış olacak ve Kurtuluş Savaşı söz konusu olmayacaktı. Çanakkale Zaferi hem Osmanlı’nın yıkılışını geciktirmiş, hem Rusya’da Çarlık rejiminin yıkılmasına neden olmuş, hem de Kurtuluş Savaşı’na zemin hazırlamıştır. Mustafa Kemal, ileride Milli Mücadele’de silah arkadaşlığı yapacağı Fahrettin Altay, İsmet Paşa, Kazım Karabekir, İzzettin Çalışlar gibi isimleri burada belirlemiştir. Ayrıca buradaki komutanlar bu zaferle büyük bir özgüven ve tecrübe kazanmışlardır. Bu açıdan Çanakkale için, Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın da dediği gibi, Cumhuriyetin ve Milli Mücadele’nin bir önsözüdür diyebiliriz” şeklinde konuştu.
“ATATÜRK’ÜN ASIL DOĞUM GÜNÜ 25 NİSAN’DIR”
Atatürk’ün kendisine doğum gününü soranlara “Neden 19 Mayıs olmasın” dediğini hatırlatan Babüroğlu, “Bence bu açıdan Atatürk’ün asıl doğum gününü 25 Nisan olarak söyleyebiliriz. Zira kendisinin tarih sahnesine çıktığı tarih 25 Nisan’dır. Mustafa Kemal 25 Nisan’da Türk Milletinin huzuruna ve tarih sahnesine çıkmıştır. Bir bakıma ’25 Nisan olmasaydı 19 Mayıs da olmazdı’ diyebiliriz” dedi. Çanakkale’de zafere ulaşan nesil için “Vatandan ve milletten başka sevgili bilmeyen kuşak” diyen Babüroğlu, “Çanakkale’de Türk’üyle, Kürt’üyle, Laz’ıyla, Çerkes’iyle; hatta Ermenisi, Rumu, Süryanisiyle omuz omuza veren milletimizin bugün tam da bu Çanakkale ruhuna her zamankinden daha çok ihtiyacı vardır” diyerek sözlerini tamamladı.
