Milyonları İlgilendiriyor! Flaş Kıdem Tazminatı Kararı!

İşverenin Ödemesi Gereken Kıdem, Yıllık İzin Veya İhbar Tazminatına Karşılık, Daha Az Bir Ödemeyle Bütün Borçlarını Sildirebilecek Konumda Bulunması İş Sözleşmesine Bağlı İbraları Düzenleme İhtiyacı Doğurmuştur. Ayrıntılara Bakalım...

İş Sözleşmesinde İşçinin İşveren Karşısında Pazarlık Gücünün Daha Zayıf Olması, İşçinin İşverene Ekonomik, Hukuki Ve Kişisel Olarak Bağımlı Olması, İş Sözleşmesi Sona Erdikten Sonra Da İşverenin Baskı Altında İbraname İmzalatabilme İhtimalini Doğurmaktadır.

İbranameler Tarafların Sözleşme Nedeniyle Birbirlerine Borç Ve Alacaklarının Kalmadığını Göstermek Üzere Hazırladıkları Belgelerdir. İşverenin Ödemesi Gereken Kıdem, Yıllık İzin Veya Duruma Göre İhbar Tazminatına Karşılık, Daha Az Bir Ödemeyle Diğer Bütün Borçlarını Sildirebilecek Konumda Bulunması Ya Da İşçinin İşe İade Davası Açmasını Bu Yolla Engelleyebilmesi İş Sözleşmesine Bağlı İbraları Ayrıca Düzenleme İhtiyacı Doğurmuştur. İşverenle Yapılan İbranamelere Özel Şartlar Getirilmiştir.

İş Sırasında Olmaz

Yargıtay’a Göre; “İş İlişkisi Devam Ederken Düzenlenen İbra Sözleşmeleri Geçersizdir. İşçi Bu Dönemde Tamamen İşverene Bağımlı Durumdadır Ve İş Güvencesi Hükümlerine Rağmen İş İlişkisinin Devamını Sağlamak Veya Bir Kısım İşçilik Alacaklarına Bir An Önce Kavuşabilmek İçin İradesi Dışında İbra Sözleşmesi İmzalamaya Yönelmesi Mümkündür.”

Yargıtay Bu Nedenle Yerleşik Hale Gelmiş Uygulaması İle İş İlişkisi Devam Ederken Yapılan İbra Sözleşmelerini Geçersiz Saymaktadır.

İş Sözleşmesinin Sona Ermesi De Yeterli Değildir. İş Sözleşmesinin Sona Ermesinden İtibaren Bir Ay Geçmiş Olmalıdır. İş Kanunu’nda İşe İade Davası Açısından Bir Aylık Hak Düşürücü Süre Öngörülmüştür. İşçi Feshi İzleyen Bir Ay İçinde İşe İade Davası Açabilecektir. Yargıtay’a Göre İbranamelerin Geçerliliği İçin Gereken Bir Aylık Süre, Feshi İzleyen Bir Aylık Sürede İşverenin Olası Baskılarını Azaltmak, İş Güvencesinin Sağlanması Açısından Önemlidir. Geçerli Ve Haklı Neden İddialarına Dayanan Fesihlerde Dahi İbraname Düzenlenmesi İçin Feshi İzleyen Bir Aylık Sürenin Beklenmesi Gerekir.

Özgür İradeyle İmzalanmalı...

İşçinin İbranameyi Baskı Altında İmzaladığı Anlaşılırsa İbra Geçersiz Kılınmaktadır. Yargıtay’a Göre; İbra Sözleşmesi Yapılırken Taraflardan Birinin Esaslı Hataya Düşmesi, Diğer Tarafın Veya Üçüncü Şahsın Hile Ya Da Korkutmasıyla Karşılaşması Halinde, İbra İradesinden Söz Edilemez.

Aşırı Yararlanma (Gabin) Ölçütünün De İbra Sözleşmelerinin Geçerliliği Noktasında Değerlendirilmesi Gerekir. İşveren İşçinin Alacağını Alamaması Durumunda Zor Duruma Düşeceğini Bildiğinden, İşçiyi Çok Az Ödemeye Razı Ederek İbra İmzalatması Da Geçersiz Kabul Edilmektedir.

Yazılı Olmalı

Yazılı Olmayan İbraname Geçerli Değildir. Yani İşçinin Sözel Olarak “Bütün Alacaklarımı Aldım” Demesi İşverenin İşçisine Hak Ettiği Bütün Tazminatları Ödediği Anlamına Gelmez. Kesinlikle Yazılı Olması Gerekir Ve İşçi Tarafından İmzalanması Şarttır. İşçinin İmzalamadığı Bir İbranamenin Geçerli Olması Söz Konusu Değildir.

GECİKTİRME HAKKI YOK

Bir Aylık Bekleme Süresi İşverenlere İşçinin Hakkı Olan Alacak Ve Tazminatları Ödemek İçin Süre Verdiği Düşünülmektedir. Çoğu İşveren Bir Aylık Sürede İbra İmzalatamayacağını Bu Nedenle Ödemeyi Bir Ay Sonunda Yapması Gerektiğini Savunmaktadır. Fakat Yargıtay’a Göre De Bir Aylık Bekleme Süresi İbra Sözleşmelerinin Düzenlenme Zamanı İle İlgili Olup İfayı İlgilendiren Bir Durum Değildir. İşçinin Fesih İle Muaccel Hale Gelen Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı Ve İzin Ücreti Gibi Haklarının Ödeme Tarihi Bir Ay Süreyle Ertelenmiş Değildir. İşveren İlgili Alacakları Ve Tazminatları İş Sözleşmesi Sona Erer Ermez Ödemekle Yükümlüdür. Gecikmesi Halinde İlgili Alacak Ve Tazminatlara Faiz İşletilebilecektir.

İşçi De Ödeyebilir

İş İlişkisinde Sadece İşverenin Değil İşçinin De İşverene Karşı Ödemekle Yükümlü Olduğu Tutarlar Olabilmektedir. Örneğin İşçinin İş Sözleşmesini Erken Sona Erdirmesi Nedeniyle Hukuka Uygun Bir Cezai Şart Öngörülmüşse, İşçi Sözleşmeyi Erken Sona Erdirdiğinde Bu Cezai Şartı Ödemekle Yükümlü Olacaktır.

İşveren İlgili Cezai Şartın Ödenmesini İstemeden, Sona Ermenin Üzerinden Bir Ay Geçmeden İşçiyi İbra Edebilir. İşverenin İbrasında Süre Ve Ödeme Gibi Geçerlilik Koşulları Aranmamaktadır.

Yargıtay Da İşverenin “Cezai Şart Ve Eğitim Gideri Talep Ettiği Yine İşçinin Vermiş Olduğu Zararın Tazminine Dair Uygulamalarda Ve Hatta Sebepsiz Zenginleşme Hükümleri Çerçevesinde İşçinin İşverene Borçlu Olduğu Durumlarda, Taraflar, Herhangi Bir Sınırlamaya Tabi Olmaksızın İşçinin Borçlarını İbra Yoluyla Sona Erdirebilirler” Diyerek Bu Hususu Açıkça Vurgulamıştır.

Genel İfadeler Varsa Geçersiz

İbranamede İbra Konusu Alacağın Türünün Ve Miktarının Açıkça İfade Edilmesi Gerekmektedir.

İş Sözleşmesi Sonlanmış Bir İşçiye İbraname İmzalatılırken Kıdem Tazminatı Karşılığı Olarak Ne Kadar Ödendiği, Kullandırılmamış Yıllık İzinlerin Karşılığı Olarak Ne Kadar Ödendiği Açıkça Yazılmalıdır.

Bu Nedenle “Bütün Alacaklarımı Aldım” Şeklindeki İbranameler Geçerli Değildir. İşçiye Kıdem Tazminatı Olarak Ne Kadar, İhbar Tazminatı Olarak Ne Kadar Ödendiği İbranameye Açıkça Yazılmalıdır. Yazılan Tutarların Da Banka Kanalıyla Ödenmiş Olması Aranmaktadır.

b-729.jpg

 

Editör: TE Bilisim