Akçaabat Ve Tütüncülük!
Trabzon’un Tanınan Ve Sevilen Doktorların Mahmut Haydar Ustaoğlu, Akçaabat’ta Tütüncülük Üzerine Güzel Bir Yazı Kaleme Aldı. İşte Ustaoğlu’nun O Yazısı;
‘Akçaabat Tütüncülüğün Merkeziydi. Akçaabat Tütünü İçimi Çok Lezzetli Olmayan, Ama Harman Yapıldığında Tütünün Yanmasını, Çekimini Ve Tadını Değiştiren Bir Tütündü. Zahmetini Bilen Bilir, Üretim Aşaması Hemen Hemen 13 Ay Sürerdi. Yani Geçmiş Yıldan Veya Gelecekten Bir Ay Ödünç Alınırdı. Fidelik Aşaması Enteresandı. İnsan Dışkısının Değere Bindiği Dönemdi. Tütün Fidanlığın Dört Bir Köşesine Çukurlar Açılır O Çukurlara "Hela Kuyusu" Muhteviyatı Dökülür Sulandırılır Ve O Suyla Fidanlıklar Sulanırdı. Tütün Fidesi En Güzel İnsan Pisliğini Severdi. Rahmetli Babama Fidanlık Zamanı Pekte Hoşlanmadığı Bir Komşu, "Haydar Ağabey Senin Helanın Kuyusunu Ben İstiyorum, Kaç Lira?" Sordu. Babam Vermek İstemediği İçin 10 Lira İse 20 Lira Dedi. Komşu "Filanca Kişi 10 Liraya Veriyor" Deyince Babam "O Eve Pastırma, Sucuk, Et Giriyor Mu? Onların Kuyusu Kömrelik Gibidir" Cevabını Yapıştırdı. Benim Kuyu 20 Lira, İster Al İster Alma Diye Ekledi.
Zamanı Geldiğinde Tütün Fideleri Çekilir Toprak Haneler, Evlekler Şeklinde Hazırlanır Ve Fideler Dikilirdi. Tütünü Sulamak, Korumak, Alt Yapraklarını Almak, İlaçlamak, Doruk Kesmek, Toplamak, Dizmek, Damlarda Vagonlarda Kurutmak, Demetlemek, Denklemek, Mübayaa Zamanı Tekrar Tütünü İstifleyip Tütün Değnekleriyle Bağlamak, Kapana İndirmek, Koçanı Tutturmak İçin İhraklık Tütün Eklemek Gibi Bir Sürü İşlem Üreticinin Yılını Doldururdu.
Tütün Satımı Aynı Zamanda Ticaretin Canlandığı, Evliliklerin Olduğu Ya Da Evliliklerin Ödemelerinin Yapıldığı Dönemlerdi. Tütün Tarlalardan Sökülürken Toprağa Bırakılan Yerli Mısır Ve Fasulye Tohumları İkinci Ürün Olarak Üretilirdi. Tütün Hanelerinin Sınırlarında Lahana, Domates Fideleri Dikilirdi. Mısır Ve Fasulye Sökülür Kış Sebzeleri Ispanak, Pırasa Dikilirdi. Birçok Evde İnek Beslenir Tarla Ve Ev Artıklarından "Yallıklar" Ayrılırdı. Kısacası Kasabamızda Üretim Zincirinin Hiç Kesilmediği Süreç Yaşanırdı.
Evet Bir Çok Ev Tuvalet Çukuru "Kömrelik" Gibi İdi Ama Neredeyse Her Bireyin Üretim Zincirinde Yeri Vardı. Şimdi Siyaset Meydanına Bakıyorum İş Bulmak İçin Yalvaranlara Oy Karşılığı İş Bulma Siyasetin Temel Uğraşı Haline Geldi.
JTİ, Philip&Morris Gibi Sigara Üreticileri Bize Sigara Satıyor Ama Biz Onlara Tütün Satamıyoruz.
Ne Günlere Kaldık!
Opr.Dr.MAHMUT HAYDAR USTAOĞLU
